Emulgatory w kosmetykach.

Aby usykać trwałą emulsję - krem / inny produkt kosmetyczny stosuje się EMULGATORY = tenzydy = surfaktanty. Ich zadaniem jest "połączenie" ze sobą dwóch niemieszającyh się faz - fazy wodnej i tluszczowej (więcej na temat emulsji i składu kremów przeczytasz: Składniki kremów) Staje się to możliwe dzięki budowie emulgatorów - mówiąc prostym językiem składają się z dwóch części - hydrofilowej = polarnej (która rozpuszcza się w wodzie) i hydrofobowej = niepolarnej (czyli tej, która moża połączyć się z fazą tłuszczową). Emulgatory należą do grupy środków powierzchniowo czynnych. Ich działanie polega na zmniejszaniu różnicy napięcia powierzchniowego pomiędzy wodą a olejem.

Główne emulgatory stosowane w kosmetykach, to:

Składniki kremów

KREM to nic innego jak stała lub półstała emulsja wodno-tłuszczowa. Jest to emulsja dwufazowa

(mieszanina dwóch roztworów) Są to: 

1. woda i rozpuszczone w niej substancje hydrofilowe 
2. jednorodna mieszanina składników hydrofobowych, głównie lipidów (czyli tłuszczy) 

łatwe wyjaśnienie pojęć:

substancja hydrofilowa "lubiąca wodę"-czyli rozpuszcza się w wodzie

substancja hydrofobowa "bojąca się wody"- nie rozpuszcza się w wodzie

Wyróżnia się 2 typy emulsji:

• typu olej w wodzie (O/W)  Każda cząsteczka oleju otoczona jest cząsteczkami wody             

• woda w oleju (W/O)  Każda cząsteczka oleju otoczona jest cząsteczkami wody  

• typu O/W/O lub W/O/W tzw emulsje wielokrtone bądź potrójne 

                                      woda=faza nieorganiczna=hydrofilowa 

                                               „olej” = faza organiczna = hydrofobowa

Składniki nierozpuszczalne w wodzie (faza „olejowa” ) to np. mieszanina niższych węglowodorów lub silikonów.

Surowców stosowanych w kremach jest mnóstwo. Ale możemy są to jakoś uprościć i na początek wyrównić 3 grupy głównych składników:

1. składniki bazowe
2. składniki pomocnicze 
3. składniki czynne (aktywne)

składniki BAZOWE: składniki fazy wodnej (woda i substancje hydrofilowe w niej rozpuszczone) oraz substancje tłuszczowe (hydrofobowe, olej). Składniki tłuszczowe są podstawą tworzenia się filmu okluzyjnego na skórze. 

• składniki bazowe fazy wodnej (hydrofilowe substancje nawilżające rozpuszczalnew wodzie): sorbit, gliceryna (tzw. humektanty), poliole oraz składniki NMF np. mocznik, mieszaniny aminokwasów, kwas pirolidonokarboksylowy, mleczan amonu lub sodu. 

• składniki bazowe fazy olejowej (substancje hydrofobowe): stałe, płynne lub półpłynne węglowodory np. wazelina, oleje parafinowe, parafiny, skwalan, oleje roślinne zawierające wiązania nienasycone i zwierzęce, masła, np. kakaowe, karite, stałe i płynne woski naturalne, np. wosk pszczeli, lanolina, olbrot, Carnauba, olej jojoba lub syntetyczne, alkohole tłuszczowe, np. alkohol cetylowy, stearynowy, laurynowy, oleje silikonowe, np. dimetikony, fenylometikony.

składniki POMOCNICZE: emulgatory (umożliwiają powstanie i stabilność emulsji - czyli trwałe połączenie składników fazy wodnej i tłuszczowej), składniki odpowiedzialne za powstanie odowiedniej konsystencji, składniki stabilizujące, konserwanty zapobiegające zakażeniom wtórnym, barwniki i kompozycje zapachowe. 

składniki CZYNNE: To one warunkują działanie i efekty kosmetyczne kremu! Dodawane zazwyczaj w małych ilościach. Substancja czynna w kosmetyce - związek wykazujący fizyczne, fizykochemiczne, chemiczne i/lub biochemiczne działanie, wpływające na fizjologię i/lub funkcje skóry oraz błon śluzowych i ich wytworów, a także na zęby, z wyłączeniem jednak działania ogólnoustrojowego. 

Podział substancji czynnych stosowanych w kosmetyce ze względu na sposób ich działania:

• substancje wiążące wilgoć, 
• substancje ściągające,
• substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, 
• substancje keratolityczne (peelingujące), 
• substancje regenerujące i odbudowujące oraz działające przeciwstarzeniowo, 
• składniki o działaniu samoopalającym i spełniające rolę filtrów przeciwsłonecznych.

Niektóre substancje mogą należeć do więcej niż jednej grupy, np. mocznik cechuje się zarówno zdolnością do wiązania wilgoci, jak i właściwościami keratolitycznymi.
Ogólna funkcja substancji czynnych polega na  pielęgnacji i ochronie skóry. Działają na różne warstwy skóry:

• w obszarze warstwy rogowej naskórka (czyli tej najbardziej zewnętrznej):
• neutralizujące wolne rodniki, 
• modyfikujące właściwości barierowe (np. ceramidy)  
• zwiększające poziom nawilżenia (np. gliceryna). 
• docierające do głębszych partii naskórka:
• wykazujące aktywność przeciwrodnikową 
• pełniące funkcje ochronne
• wpływające bezpośrednio na przebieg procesów metabolicznych (np. retinol, flawonoidy, hydroksyprolina, pochodne wielonienasyconych kwasów tłuszczowych)

żródło: 

1. Xenia Petsitis, Katrin Kipper, Kosmetyka ozdobna i pielęgnacja twarzy. Informacje o produktach kosmetycznych i ich prawidłowym stosowaniu,  MedPharm Polska, 2011
2. Barbara Drygas, Marzenna Mrozowska, Regina Szpindor Kosmetyka pielęgnacyjna i upiększająca. Twarz. Szyja. Dekolt, podręcznik, Nowa Era 2013